آیا گاهی فراموش می کنید که دسته کلیدتان را کجا گذاشته اید یا سر امتحان های مهم پاسخ سوالات را به خاطر نمی آورید؟ خوشبختانه یک سری کاریی وجود دارد که با انجام آنها می توانید حافظه تان را بهبود ببخشید.
قبل از آزمون مهم بعدی تان، سعی کنید تا چند تا از این تکنیک های معتبر تقویت حافظه را امتحان کنید. این استراتژی هایی که به لحاظ عملی و پژوهشی اثبات شده اند می توانند تا حد زیادی باعث تقویت حافظه شوند، به خاطر آوردن را بهتر و بیشتر کنند، و نیز باعث افزایش حفظ و نگهداری اطلاعات شوند.
1- کل حواس و توجه تان را معطوف مطلبی کنید که در حال مطالعه آن هستید.
توجه؛ یکی از مولفه های اصلی و عمده حافظه است. به منظور اینکه اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلندمدت منتقل شوند، شما باید عملا به این اطلاعات دقت و توجه کنید. سعی کنید در محیطی به دور از عوامل مزاحم و برهم زننده آرامش و تمرکزتان همچون تلویزیون، موسیقی و سایر عوامل مختل، مطالعه کنید.
2- با پایه ریزی برنامه ای منظم برای مطالعه دروس هر جلسه از روی هم انباشته شدن آنها خودداری کنید.
طبق مطالعه بژروک (2001) مطالعه مطالب در طول جلسات، مدت زمان کافی که برای پردازش اطلاعات نیاز دارید را در اختیارتان قرار می دهد. این تحقیق نشان می دهد دانشجویانی که به طور مرتب و منظم مطالعه می کنند عملکرد خیلی بهتری دارند نسبت به افراد که همه را روی هم انباشته می کنند.
3- اطلاعاتی که مطالعه می کنید را دسته بندی و مرتب کنید
محققان دریافته اند که اطلاعات در حافظه در دسته ها و گروه های مرتبط طبقه بندی می شوند. شما می توانید با مرتب کردن و دسته بندی مطالبی که مطالعه می کنید از این مشخصه مغز حداکثر بهره را ببرید. سعی کنید تا مفاهیم و عبارات مشابه را با هم گروه بندی کنید، یا از یادداشت ها یا مطالب کتابی که مطالعه می کنید خلاصه ای تهیه کنید تا به شما در گروه بندی مفاهیم مرتبط کمک کند.
4- از ابزار و فنون کمک حافظه برای افزایش و تقویت آن استفاده کنید
ابزارهای کمک حافظه، تکنیک هایی است که اغلب دانش آموزان و دانشجویان برای مساعدت و یاری به نیروی حافظه از آنها بهره می گیرند. روش کمک حافظه صرفا روشی برای به خاطر سپردن اطلاعات است. برای مثال، شما ممکن است در تیمی مشارکت کنید که باید موارد خاصی را به خاطر داشته باشید تا بتوانید عملکرد خوبی داشته باشید.
بهترین روش کمک حافظه برای شما این است که برای به خاطر سپردن این موارد از تصاویر و تصویرپردازی مثبت، چیزی جدید و بدیع یا حتی تبدیل آن به چیزی مضحک و خنده دار استفاده کنید. ممکن است آن را تبدیل به شعر، جو یا حتی نظم و قافیه دارش کنید تا بهتر بتوانید بخشی از اطلاعات را حفظ کنید.
5- اطلاعاتی را که مطالعه می کنید شرح و توضیح و مرور کنید.
به منظور به یادآوری اطلاعات، شما باید آنچه را مطالعه می کنید به رمز درآورید تا وارد حافظه طولانی مدت تان شود. یکی از موثرترین و کاراترین تکنیک های رمزگذاری شناخته شده، مرور و دوره مو به مو و با ذکر جزئیات است. مثالی برای این تکنیک می تواند خواندن تعریف یک اصطلاح کلیدی باشد، مطالعه تعریف و معنای آن اصطلاح و سپس خواندن توضیحات و توصیفات بیشتر و با جزئیات بیشتر درخصوص معانی آن اصطلاح خاص باشد. بعد از چند بار تکرار این فرآیند، به احتمال زیاد متوجه می شوید که به خاطر آوردن و یادآوری این اطلاعات برایتان بسیار ساده تر می شود.
6- اطلاعات جدید را به چیزهای که پیش از این می دانستید ربط دهید
زمانی که مطالب ناآشنا و جدید را مطالعه می کنید، زمانی را صرف کنید تا ارتباطی بین این مطالب جدید و آنچه قبلا می دانستید برقرار کنید. با ایجاد رابطه بین مطالب و موضوعات جدید و آنچه از قبل در ذهن و حافظه تان وجوددارد، می توانید احتمال یادآوری و به خاطر آوردن اطلاعاتی که به تازگی آموخته اید را تا حد بسیار زیادی افزایش دهید.
7- مفاهیم را برای تقویت یادآوری و به خاطر سپردن در ذهن مجسم و متصور بسازید
افراد بسیاری از این شیوه مطالعه به روش تجسم و تصویرسازی فواید بسیاری برده اند. به تصاویر، جدول ها، شکل ها و سایر نمودارها، طراح های کتابی که مطالعه می کنید دقت و توجه کنید. اگر چنین الگوها و علائمی را در اختیار ندارید تا به شما در حفظ مطالب کمک کنند، سعی کنید خودتان از این دست نمودار، جدول و شکل ها تهیه کنید. در حاشیه کتاب یا دفتر یادداشت تان نمودار یا شکل بکشید یا از ماژیک های شبرنگ استفاده کنید یا حتی می توانید از خودکارهایی با رنگ های متفاوت استفاده کنید تا موضوعات مرتبط را در مطالب چاپی که مطالعه می کنید گروه بندی یا دسته بندی کنید.
8- مفاهیم و مطالب جدید را برای فرد دیگری توضیح یا حتی درس دهید.
پژوهش ها ثابت کرده اند که خواندن مطالب با صدای بلند به طور قابل توجهی به خاطر سپردن مطالب را بهبود و تقویت می کند. روان شناسان و آموزگاران بر این باورند که آموزش مفاهیم جدید به دیگران باعث افزایش و تقویت درک و فهم همان مطالب و یادآوری آن می شود. شما می توانید از این شیوه در مطالعات و هنگام درس خواندن خودتان استفاده کنید. به این منظور اطلاعات و مفاهیم جدید را به یک دوست و یا هم کلاسی تان آموزش و برای او توضیح دهید.
9- به اطلاعات یا داده های مشکل توجه ویژه تری داشته باشید.
آیا تاکنون متوجه شده اید که گاهی به خاطر آوردن اطلاعات اول یا آخر یک فصل بسیار ساده تر است؟ پژوهشگران دریافته اند که ترتیب و نظم اطلاعات نقش بسزایی در به خاطر سپردن و باز یادآوری آنها دارد، که به عنوان تاثیر توالی و ترتیب موقعیت شناخته شده است.
در حالی که به خاطر آوردن اطلاعات میانی می تواند سخت تر و دشوارتر باشد، شما می توانید با صرف زمان بیشتر برای مرور و آموختن این گونه اطلاعات بر این مشکل فائق بیایید. استراتژی دیگر این است که آنچه آموخته اید را دوباره بازسازی کنید، این گونه به خاطر آوردن آنها ساده تر می شود. زمانی که با مفاهیم مشکلی برخورد کردید، وقت بیشتری را برای حفظ و درک آن اطلاعات اختصاص دهید.
10- برنامه روتین مطالعه تان را تغییر دهید.
روش فوق العاده دیگری برای افزایش یادآوری این است که برنامه روتین مطالعه و درس خواندن تان را هراز چندگاهی تغییر دهید. اگر عادت دارید در مکان خاصی همیشه درس بخوانید، دفعه بعد که خواستید درس بخوانید سعی کنید محل متفاوتی را برای درس خواندن انتخاب کنید. اگر عصر و شب مطالعه می کنید، سعی کنید هر روز صبح چند دقیقه ای را به مرور آنچه شب قبل خوانده اید اختصاص دهید. با افزودن یک چیز تازه به جلسات درس خواندن و مطالعه تان می توانید تاثیر تلاش تان و نیز بهبود به خاطر آوردن بلند مدت را به طور چشمگیری افزایش دهید.
11- کمی بخوابید.
محققان همیشه عنوان کرده اند که خواب تاثیر بسزایی در حافظه و آموختن دارد. اخیرا پژوهشی نشان داده است که یک خواب کوتاه بعد از آموختن چیزی جدید عملا می تواند به سریع تر آموختن و به خاطر سپردن بهتر شما کمک شایانی کند.
پژوهش دیگری اعلام کرده است که خواب بعد از آموختن چیزی جدید درواقع باعث تغییرات فیزیکی در مغز می شود. موش هایی که از خواب محروم شده بودند بعد از فراگیری یک کار رشد یادگیری کمتری نسبت به موش هایی دارند که خواب مناسب و کافی داشته اند.
بنابراین دفعه بعد که سعی دارید مطلب جدید را یاد بگیرید، حتما سعی کنید بعد از مطالعه، شب خواب خوب داشته باشید.